GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W DALIKOWIE - Historia OSP w Polsce

Intensywny rozwój organizacji strażackich na ziemiach polskich datuje się od połowy XIX wieku. Rozwijały się one jednak nierównomiernie. Wynikało to z warunków politycznych, w jakich żyło społeczeństwo polskie w trzech zaborach. Straże pożarne były placówkami służby publicznej. Kultywowane przez straże tradycje przesiąknięte były duchem patriotycznym. W tym właśnie tkwiła siła moralna polskiego strażactwa. Strażacy organizowali amatorskie zespoły teatralne, chóry i orkiestry, urządzali obchody rocznic narodowych. Straże odegrały dużą rolę w rozwoju życia społeczno - kulturalnego, przede wszystkim w małych miasteczkach i na wsiach. To właśnie remizy straży pożarnych stawały się miejscami spotkań okolicznościowych mieszkańców.

 W okresie zaborów strażacy dbali o zachowanie języka ojczystego, kultywowali obyczaje polskie, kształtowali świadomość polityczną i narodową społeczeństwa. Straż pożarna była dobrą szkołą życia politycznego, ponieważ skupiała wokół siebie lokalne środowisko, z którego wyrastali późniejsi działacze spółdzielczy, oświatowi, a nierzadko nawet znani politycy. Wokół straży skupiali się ludzie najbardziej wartościowi, a strażacy cieszyli się autorytetem i sympatią społeczeństwa. W szeregach strażackich młodzież była wychowywana w duchu patriotycznym i niepodległościowym. W listopadowe dni 1918 roku strażacy wzięli aktywny udział w walce o niepodległość. Wstępowali do Polskiej Organizacji Wojskowej, tworzyli Straż Obywatelską, czuwając nad bezpieczeństwem miast i wsi. Na bazie niektórych organizacji strażackich tworzone były jednostki odradzającego się Wojska Polskiego.

  W zamierzchłych czasach prowadzona przez ludzi walka z ogniem miała charakter spontaniczny i niezorganizowany. Wysiłek ludzi przeciwko takiemu potężnemu i niszczycielskiemu żywiołowi, jakim był ogień, mimo ofiarności, często nie przynosił większych korzyści, ograniczając w najlepszym przypadku rozmiary klęski. W Polsce z zorganizowanym ratownictwem spotykamy się już w średniowieczu, przede wszystkim w większych miastach. Nie tworzono wtedy organizacji wyłącznie do tego celu, ale obowiązek pełnienia funkcji ratowniczych na wypadek pożaru nakładano na samorządy miejskie, organizacje rzemieślnicze i kupieckie.
          Pierwsze przepisy dotyczące pożarnictwa ukazały się w 1347 r. w Krakowie. Wydane zostały w postaci uchwał rad miejskich, które nazywano "porządkami ogniowymi". W miastach nad bezpieczeństwem czuwali trębacze, którzy w razie pożaru zobowiązani byli powiadamiać mieszkańców miasta o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
           Intensywny rozwój organizacji strażackich na ziemiach polskich datuje się od połowy XIX wieku. Rozwijały się one jednak nierównomiernie. Wynikało to z warunków politycznych, w jakich żyło społeczeństwo polskie w straże tradycje przesiąknięte były duchem patriotycznym. W tym właśnie tkwiła siła moralna polskiego strażactwa. Strażacy organizowali amatorskie zespoły teatralne, chóry i orkiestry, urządzali obchody rocznic narodowych. Straże odegrały dużą rolę w rozwoju życia społeczno - kulturalnego, przede wszystkim w małych miasteczkach i na wsiach. To właśnie remizy straży pożarnych stawały się miejscami spotkań okolicznościowych mieszkańców.
          W okresie zaborów strażacy dbali o zachowanie języka ojczystego, kultywowali obyczaje polskie, kształtowali świadomość polityczną i narodową społeczeństwa. Straż pożarna była dobrą szkołą życia politycznego, ponieważ skupiała wokół siebie lokalne środowisko, z którego wyrastali późniejsi działacze spółdzielczy, oświatowi, a nierzadko nawet znani politycy. Wokół straży skupiali się ludzie najbardziej wartościowi, a strażacy cieszyli się autorytetem i sympatią społeczeństwa. W szeregach strażackich młodzież była wychowywana w duchu patriotycznym i niepodległościowym. W listopadowe dni 1918 roku strażacy wzięli aktywny udział w walce o niepodległość. Wstępowali do Polskiej Organizacji Wojskowej, tworzyli Straż Obywatelską, czuwając nad bezpieczeństwem miast i wsi. Na bazie niektórych organizacji strażackich tworzone były jednostki odradzającego się Wojska Polskiego.

          Wywodzące się z języka greckie­go słowo hymn oznacza pieśń po­chwalną mającą uroczysty, wzniosły charakter. Mają swe hymny po­szczególne państwa. Uważane są one za symbol jedności narodowej, a odśpiewanie hymnu bywa często manifestacją patriotyzmu, przywią­zania do swojego kraju i społeczeń­stwa.

          Nieraz zdarza się nam widzieć wzruszonych kibiców i stojącego na najwyższym podium sportowca, któremu płynie łza z oczu, gdy pod­czas wręczania medalu grany jest hymn jego państwa. Pieśń ta jest jednym z symboli jednoczących lu­dzi tworzących pewną wspólnotę.

          Mają swe hymny także mniejsze grupy społeczne. Z dumą, w szcze­gólnie uroczystych sytuacjach śpie­wają swój hymn harcerze. Teraz mo­gą to czynić także strażacy. Słowa tego hymnu noszącego tytuł Ryce­rze Floriana napisał Jerzy Skokowski, a muzykę Bolesław Szulia.

          Zbliża się czas, gdy w całej Pol­sce organizowane będą uroczysto­ści związane z Dniem Strażaka. OSP organizują jubileusze, uroczy­stości związane z wręczeniem jed­nostce sztandaru, przekazaniem sprzętu, oddaniem remizy. Odśpie­wanie hymnu podczas tego rodzaju imprezy podkreśli jej podniosły charakter. A jeśli pieśń ta upo­wszechni się i zakorzeni w tradycji strażackiej, będzie czymś, co łączy strażacką brać, tak jak Mazurek Dą­browskiego łączy Polaków, nieza­leżnie od tego, w jakim miejscu na kuli ziemskiej się znajdują.

 

Zawody Ochotniczych Straży Pożarnych - Dalików 2005

Zawody Ochotniczych Straży Pożarnych - Dalików 2009